Vanuit het thema ‘Samen aan zet voor de best passende zorg’ kwamen vertegenwoordigers en betrokkenen uit het jeugdzorgveld afgelopen donderdag 11 mei bijeen in Leidschendam. Tijdens het symposium stonden vooraanstaande sprekers, o.a. lector residentiele jeugdzorg Peer van der Helm en wethouder Jeffrey Keus, op het podium. Maar de sterren van de middag waren de jongeren die met diverse optredens lieten zien welke talenten zij in huis hadden.
10-jarig jubileum
Aanleiding voor het symposium was het jubileum van de organisatie. Naast het vieren van deze mijlpaal stonden kennis en inspiratie centraal. De invulling van de middag was samen met jongeren, medewerkers en medewerkers van het Schakenbosch College tot stand gekomen. Directeur Kees in ’t Veld: ‘We hebben jongeren gevraagd op welk talent ze trots zijn en wat ze willen laten zien. Ook medewerkers laten zien waar ze trots op zijn en hoe ze de doorontwikkeling van de jeugdzorgplus vorm geven op het terrein, in de ambulante hulp en richting het wooncontinuüm.’
Talent
De middag begon gelijk al heel indrukwekkend. Een meisje deed in spoken word haar levensverhaal, begeleid met zang door een tweede jongere en gedragswetenschapper Annemieke Lezwijn. De zaal was geroerd en het was duidelijk: Voor deze jongeren zet Schakenbosch zich in.
Voor het symposium hadden 13 jongeren zich aangemeld die hun talent wilden laten zien. Annemieke Lezwijn, gedragswetenschapper bij Schakenbosch en eveneens zangeres van de band Staten-Generaal, heeft deze talentengroep begeleid.
‘Eigenlijk dachten we dat 3 of 4 jongeren mee zouden willen doen, maar het werden er 13. Velen waren aarzelend. Ze wilden wel, maar durfden eigenlijk niet. In het proces zag je ze groeien en vandaag stonden ze te stralen. Ze hebben alles gegeven. Het heeft ze echt in hun kracht gezet. Het is de beste therapie die je ze kan geven om ze zo’n succes ervaring mee te maken.’
‘It takes a village to raise a child’
Peer van der Helm: ‘Eigenlijk weten we nog niet zoveel, maar we weten wel steeds meer.’ Samen met manager behandelzaken Suzanne Punt vertelde hij over hetgeen de jeugdzorgplus heeft geleerd in de afgelopen 10 jaar en hoe het geleerde nu wordt ingezet bij de transformatie van Schakenbosch. ‘Het gaat niet vanzelf,’ zegt Peer van der Helm. Het vraagt veel inzet en wennen aan nieuwe methoden. Hij vertelt erover in een eerder verschenen artikel: ‘Perspectieven voor transformatie in de gesloten jeugdzorg, kan het en kan het sneller?’
In de behandeling bij Schakenbosch staan drie psychologische basisbehoeften centraal: verbondenheid, competentie en autonomie. Eigenlijk wordt continu gewerkt om deze drie basisbehoeften zo goed mogelijk in te vullen en hetgeen dat niet werkt, niet meer te doen. Een positief leefklimaat is essentieel en daarin moet elke dag geïnvesteerd worden. Daarnaast: ‘We weten dat het hebben van onderwijs en perspectief essentieel is. Integraal werken en samenwerken met het systeem van de jongere zijn daarbij voorwaarde.
Wat kenmerkt Schakenbosch? Peer van der Helm: ‘De organisatie heeft een groot lerend vermogen. Bijvoorbeeld toen we traumasensitief werken introduceerden bij Schakenbosch, pakte iedereen, in alle lagen, dit gelijk op.
Én Schakenbosch leert ook van situaties die ze niet had bedacht. Zoals toen het hek kapot was, en open moest blijven staan. We hadden gedacht dat alle kinderen gelijk weg zouden rennen, maar dat bleek niet het geval. Dat is het dilemma van zelfregulatie. We moeten meer vertrouwen hebben in kinderen en leren daarmee om te gaan.’
Het belang van perspectief
Onderwijs en zorg zijn op de locatie in Leidschendam meer en meer verbonden geraakt. Onderwijs is van belang voor het perspectief van een jongere: een maatschappelijk belang, maar jongeren leren er arbeidsvaardigheden en sociale vaardigheden. Martijn Zaal, regiodirecteur iHub, ging hierover samen met Marjolein van ’t Oever, schoolleider van het Schakenbosch College, Tina van Wouw, phd kandidaat en projectleider, en een ervaringsdeskundige in gesprek.
In het Doorlopend Integraal Dagprogramma bij Schakenbosch werken medewerkers van zorg en onderwijs heel nauw samen. Het is een stapsgewijs proces geweest van enkele jaren, maar het resultaat is er. Marjolein van ’t Oever: ‘We hebben elkaar ontzettend goed gevonden. We kijken hoe we elkaar kunnen aanvullen. We nemen van beide het beste, zodat je samen steeds beter wordt.’ Ze benadrukt: ‘Wij zijn met elkaar verantwoordelijk om deze jongeren kansen te geven.’
Tina van Wouw was betrokken bij jongeren die de overstap maakten van jeugdzorg naar het gewone schoolsysteem. Ze vertelt: ‘Als een jongere kwetsbaar is, dan is deze niet ineens veerkrachtig. Daar moet aan gewerkt worden.’ Dat vraagt maatwerk en begeleiding.
De ervaringsdeskundige vertelt dat hij in alle vormen van jeugdzorg heeft gezeten en nog steeds steun krijgt vanuit de volwassenenzorg. Hij is nu bezig met zijn eindexamen. ‘Je moet er altijd het beste van maken,’ vertelt hij. ‘Het verleden kun je niet aanpassen, je toekomst wel.’ Hij vertelt dat hij zo vaak heeft meegemaakt dat organisaties de beste bedoelingen hebben, maar niet samenwerken. Zijn oproep: ‘Ga om de tafel zitten. Je kunt wel zeggen dat je iets wilt bereiken, maar je moet ook een plan hebben om dat te bereiken.’
‘Het zijn onze kinderen’
Wethouder van gemeente Leidschendam-Voorburg Jeffrey Keus vertelde trots te zijn op Schakenbosch binnen de gemeente. Hij heeft Schakenbosch leren kennen, zag kinderen in een kwetsbare situatie en het viel hem op: ‘Hier wordt geen kind alleen gelaten.’
Het jeugdzorgstelsel is een complex stelsel. Er zijn problemen met wachtlijsten, werkdruk en gestegen kosten. Jeffrey Keus heeft niet de illusie alle problemen in het jeugdzorgveld te kunnen oplossen, maar is ervan overtuigd dat hij iets kan betekenen. Hij is politiek bestuurlijk verantwoordelijk dat ‘ónze kinderen veilig en kansrijk kunnen opgroeien.’ Hij zegt: ‘Bij elk besluit denk ik: Wat heeft het kind eraan wat we nu gaan beslissen?’ En ziet de opdracht: ‘Wij moeten veel integraler gaan kijken, over de schotten heen.’
Schakenbosch Beurs
Ook aan medewerkers en medewerkers van het Schakenbosch College was gevraagd: ‘Waar ben je trots op en wil je laten zien?’ Dat resulteerde in de Schakenbosch Beurs. Tijdens de Beurs vertelden zij in diverse lokalen door het schoolgebouw over Zorg en Welzijn, Techniek, Doorlopend Integraal Dagprogramma, Leer-en Ontwikkelplan, MDFT, Make a move, Geestelijke verzorging en nog veel meer.
Lees ook:
Artikel: 10-jarig jubileum