Schakenbosch heeft eind vorig jaar definitief afscheid genomen van de twee separeerruimtes. De ruimtes werden al langere tijd niet meer gebruikt, maar met de invoering van de Jeugdwet per 1 januari 2023 is gedwongen afzondering niet meer toegestaan. Vandaar dat het besluit genomen is om definitief een nieuwe invulling voor de beschikbare ruimte te zoeken.
Manager behandelzaken Suzanne Punt: ‘Het is een goede en belangrijke ontwikkeling dat deze gedwongen afzondering definitief tot het verleden behoort.’
In het verleden
Vroeger werden separeerruimtes gebruikt in het uiterste geval, wanneer een jongere escaleerde en het gevaar bestond dat hij of zij zichzelf of zijn omgeving iets zou aandoen. In de loop der jaren is bij Schakenbosch de behandeling ontwikkeld en verbeterd. Elke stap in deze ontwikkeling heeft geleid tot waar we nu staan: hoogwaardige zorg en individueel maatwerk voor jongeren in een zo open mogelijke setting, waar we zoeken naar de veiligheid in de relatie. En separeerruimtes horen daar niet meer bij.
Niet meer nodig
Wat maakte dat Schakenbosch deze stap heeft kunnen zetten? ‘Eigenlijk gebruikten we ze dus al niet meer,’ aldus Suzanne Punt. ‘Onze behandelmethodieken en groepsverkleining maken dat de separeerruimtes niet nodig zijn.’
Wat is er zoal ontwikkeld? De basis ligt in een positief pedagogisch leefklimaat waarin jongeren zich veilig, gesteund en gehoord voelen. Dit leefklimaat wordt tweemaal per jaar gemeten en daarmee goed in de gaten gehouden. Jeugdzorgwerkers krijgen een breed scholingspakket waarin o.a. aandacht is voor de-escalerend werken, geweldloos verzet, systemisch werken en competentiegericht werken. Ze worden getraind tot bekwame vakmensen die het verschil kunnen maken. Daarnaast kent Schakenbosch sinds enkele jaren de projectgroep ‘Ik laat je niet alleen’, die werkt aan het vergroten van de autonomie en inspraak van jongeren en het steeds verder terugdringen van repressie en vrijheidsbeperkende maatregelen.
‘Het is heel belangrijk voor een effectieve behandeling dat jongeren de hulp (durven) te accepteren om met hun toekomst aan de slag te gaan. Dat ze het ook zelf willen. Daarom is het zo belangrijk om hen te betrekken, inspraak te geven en mee te laten denken over hun eigen toekomst. Schakenbosch steunt hen daarbij.’
De invoering van het Doorlopend Integraal Dagprogramma is eveneens helpend geweest. Jongeren worden actief betrokken bij wat ze doen op een dag. De ontwikkeling en het perspectief van de jongere staan centraal in het bepalen daarvan. Op deze manier geloven we dat het verblijf van de jongere op Schakenbosch het meest effectief is.
Trots
Anouk van Hoevelaak, leidinggevende bij Schakenbosch, spreekt met veel lof over de inzet, betrokkenheid en manier van werken op de groepen. ‘Hoe ze het doen op de groep, hoe ze een jongere uit zijn spanning halen, dat heeft er mede voor gezorgd dat Schakenbosch deze stap kon zetten.
‘De groepsverkleining heeft ook geholpen,’ vertelt Anouk. In april zijn de JeugdzorgPlus-groepen verkleind van 9 naar 6 jongeren. Hierdoor hebben de jeugdzorgwerkers meer tijd en aandacht, is er meer rust. Het heeft geleid tot een duidelijke afname van incidenten en inzet van middelen en maatregelen.
‘En,’ vertelt Anouk, ‘de overgang naar de definitieve sluiting van de separeerruimten is goed voorbereid. De hele organisatie was erbij betrokken, zo waren er verschillende werkgroepen van directie tot de jeugdzorgwerkers en ook de jongeren in de jongerenraad.’ Ook al werden de separeerruimtes niet meer gebruikt, de mogelijkheid is er nu echt niet meer en dat is toch een grote stap.